Een voorbeeld om het mechanisme van het AOP beter te begrijpen
We gaan even uit van het denkbeeldige voorbeeld van een Bedrijfsleider met een jaarlijkse basisvergoeding van € 30.000. De Bedrijfsleider wenst een aandelenoptieplan in te voeren om zijn loon te optimaliseren.
De opties kunnen verschillende onderliggende aandelen hebben[1]. We veronderstellen even dat de geboden opties betrekking hebben op een selectie van twee aandelen: aandeel A met een notering van € 100,00 en aandeel B met een notering van € 150,00.
Aangezien de aandelenopties aan de Bedrijfsleider worden aangeboden, komt er een VAA (voordeel van alle aard) tot stand op elk van deze opties. Dit VAA bedraagt 23% van de waarde van het onderliggende aandeel[2].
Dat betekent dat het VAA van de aandelenoptie A en B respectievelijk € 23,00 en € 34,50 bedraagt, met dien verstande dat het maximale bedrag aan VAA van een aandelenoptieplan niet hoger mag liggen dan 25% van de jaarlijkse basisvergoeding, dus € 7.500,00 in geval van onze Bedrijfsleider).
Call+ spreidt die maximale belasting over elk van de geselecteerde aandelenopties. Zo kan men het aantal opties bepalen die aan de Bedrijfsleider worden aangeboden:
Aandeel | Prijs van het aandeel | VAA van de optie | Aangeboden hoeveelheid | Totaal VAA |
A | € 100,00 | € 23,00 | 163,0435 | € 3.750,00 |
B | € 150,00 | € 34,50 | 108,6957 | € 3.750,00 |
Totaal | € 7.500,00 |
Het aandelenoptieplan bestaat dus uit:
- 163.0435 opties op aandeel A
- en 108,6957 opties op aandeel B
- met een totaal VAA van € 7.500,00 (dat zal dienen als basis voor de berekening van belastingen en sociale bijdragen)
De belasting wordt betaald in de vorm van bedrijfsvoorheffing (geraamd op 53,5% van het VAA of € 4.012,50) die wordt ingehouden op de loonfiche van de Bedrijfsleider in de tweede maand na de toekenning van de opties. De sociale bijdragen worden geraamd op 20,5% van het VAA of € 1.537,50.
Even terug naar de aangeboden opties. Op het moment van het aanbod heeft elk van deze opties een prijs[3]. We gaan uit van de hypothese dat de prijs van een optie op aandeel A € 60,00 bedraagt en die van een optie op aandeel B € 65,00. De totale waarde van de aangeboden opties bedraagt dus € 16.847,83, zoals blijkt uit onderstaande tabel.
Aandeel | Prijs van de optie | Hoeveelheid | Totale waarde |
A | € 60,00 | 163,0435 | € 9.782,61 |
B | € 65,00 | 108,6957 | € 7.065,22 |
Totaal | € 16.847,83 |
De Bedrijfsleider moet deze opties minstens gedurende één jaar aanhouden. Gedurende deze periode zal de waarde van de opties variëren afhankelijk van hoe de financiële markten evolueren. We gaan er even van uit dat de opties na een jaar gunstig zijn geëvolueerd en met 10% in waarde zijn gestegen. De totale waarde van de optieportefeuille stijgt dan naar € 18.532,61, zoals hieronder geïllustreerd.
Aandeel | Prijs van de optie | Hoeveelheid | Totale waarde |
A | € 66,00 | 163,0435 | € 10.760,87 |
B | € 71,50 | 108,6957 | € 7.771,74 |
Totaal | € 18.532,61 |
→ De Bedrijfsleider zal zijn opties dus kunnen uitoefenen tegen een prijs van € 18.532,61.
→ De vennootschap zal dit bedrag aan de Bedrijfsleider (de begunstigde) uitkeren zonder belastingheffing.
[1] Call+ staat in voor het vinden van de beste aandelenselectie in het licht van de op dat ogenblik geldende economische omstandigheden. De portefeuille wordt elke maand herzien en aangepast aan de marktomstandigheden om altijd een optimale “bruto-netto” ratio te bieden. De geselecteerde aandelen behoren allemaal tot de S&P 500, een aandelenindex die de vijfhonderd grootste beursgenoteerde Amerikaanse bedrijven omvat.
[2] De wet bepaalt dat het belastbaar voordeel forfaitair wordt vastgesteld op een percentage van de waarde, op het moment van het aanbod, van het onderliggende aandeel van de optie. Dit percentage is afhankelijk van de looptijd van de aangeboden opties. Omdat alle aandelenopties aangeboden door Call+ een looptijd van 10 jaar hebben, bedraagt het percentage 23%.
[3] De prijs van een aandelenoptie wordt berekend volgens de Black-Scholesmethode, een wiskundig model waarmee de theoretische prijs van een optie kan worden berekend op basis van de kenmerken ervan. Deze methode is een marktstandaard voor het berekenen van optieprijzen. Bovendien worden de berekeningen gevalideerd door een extern kantoor.